artikel analoog vs digitaal

content/essays/over-analoog-en-digitaal.md

@@ -0,0 +1,65 @@
+---
+title: 'Over analoog en digitaal'
+date: '2018-12-22'
+subtitle: 'Waarom een fysieke handeling niet vervangbaar is'
+published: true
+---
+
+Eens blazen en hem "_er uit en weer in steken_" - aan wat doet deze vreemde uitspraak denken? Zedige kinderen die opgroeiden in de jaren '90 denken hopelijk onmiddellijk aan een console _cartridge_: slecht contact met de console zelf door mogelijke stofjes zorgde er voor dat je console spel niet goed opstartte. De gebruikelijke handeling om het ding terug draaiende te krijgen was de _cartridge_ uit de console trekken, eens goed op de contacten "blazen", en hem er goed terug in _drukken_. Met wat geluk kreeg je dan wel het gewilde "pling" geluidje te horen van een Super Nintendo die dan toch maar toegeeft dat een spel geladen wordt. 
+
+De recente heruitgave van deze klassieke console, de "[SNES Mini Classic](https://www.nintendo.com/super-nes-classic/)", doet mijn retro hartje terug sneller slaan. 89 EUR later kan ik naar believen 21 ingebakken oude spellen herleven op mijn moderne TV op HDMI kwaliteit. Aan retro gaming console keuzes is helemaal geen gebrek: ondertussen heeft Sony ook ontdekt dat daar geld mee te rapen valt, en er zijn al jaren Chinese alternatieven op de markt. De moderne retro consoles beslaan voornamelijk drie categorieën:
+
+1. **Hardware** clones: met een FPGA wordt op hardware niveau de oude CPU volledig nagebouwd, zodat je een 100% authentieke spelervaring hebt. Geen save states of besturingssysteem met uitgebreide software, maar blazen met je oude _cartridges_!<br/>
+Voorbeeld: [Analogue Super NT](https://www.analogue.co/super-nt/)
+2. **Software** clones: emulatie op Linux-gebaseerde besturingssystemen die de hardware van toen nabootsen met extraatjes zoals save states. Geen originele casettes nodig, maar _ROM's_: digitale bestanden die een _image_ bevatten van de ROM die op de chip van de spelcasette zit. <br/>
+Voorbeeld: [(S)NES Mini Classic](https://www.nintendo.com/super-nes-classic/)[^3], Raspberry Pi DIY
+3. **Hybride** consoles: emulatie-gebaseerde spelconsoles die toch de fysieke handeling van het "_er weer in steken_" mogelijk maken. Net voor het starten van het spel wordt in de software de ROM van de casette uitgelezen en al dan niet opgeslagen. <br/>
+Voorbeeld: [retrofreak](https://www.cybergadget.co.jp/retrofreak/en.html), Retron 5
+
+<center>
+    ![analogue NT](/img/analoguent.jpg)
+    <em>Analogue Super NT[^2] met 8bitdo bluetooth ontvangers</em>
+</center>
+
+Allereerst even dit: waarom zou je een nieuwe, _oude_ in feite, console kopen, als je al een originele Super Nintendo bezit? Misschien omdat je van de voordelen van optie 2 en 3 wenst te genieten. Maar waarschijnlijk omwille van HDMI 720p of 1080p capaciteiten die een console van 1990 niet heeft, tenzij je een oude CRT speciaal voor zo'n soort consoles bewaart. 
+
+Ik kocht dus een officiële Nintendo console uit categorie 2. Er zijn echter tal van hobbyisten die met RetroArch en RetroPi zelf die dingen in elkaar knutselen, maar daar heb ik geen geduld meer voor. Prutsen met config files, instellingen in commandline en dingen op elkaar afstemmen doe ik al genoeg voor mijn werk. De _shell_ (de plastieken behuizing) van de SNES Mini Classic is mooi en verraadt niet dat er 4 ARM7 cores de console aandrijven.
+
+Mijn vrouw heeft van haar jeugd nog een originele SNES console die we ook aangesloten hebben op de TV maar nauwelijks gebruiken. De vraag is hoe vaak de Mini nog gebruikt gaat worden nadat het nieuwe ervan af is natuurlijk. Als ik de 20 ingebouwde games via eBay zou moeten kopen, moet ik volgens [gamevaluenow.com](https://gamevaluenow.com) ongeveer $650 ophoesten! De tweedehands markt op gebied van retro games loopt serieus uit de hand. De prijzen blijven gestaag stijgen en zijn alsmaar moeilijker te vinden. We bezoeken af en toe een toegeweide "retro beurs" waar standhouders enorme bakken vol met oude casettes aanbieden, van alle mogelijke consoles en handhelds. Dit is een leuke manier om dingen per toeval tegen te komen, en zo je fysieke collectie te vervolledigen. Een leuke, erg dure manier. 
+
+Dat digitale aan de SNES Mini stoort me al vanaf het eerste uur dat ik er mee speel: het keuzemenu dat een vrolijk liedje speelt terwijl jij je spel kiest. De vraag is: welk spel? Niet genoeg keuze. Tools als Hackchi2 installeren bevrijdt je Mini van het ronde getal 20 en laat je toe om eender welke ROM die je in je bezit hebt er bij op te proppen. Nog meer keuze. Welk spel? De Hackchi tool heeft addons waarbij emulators van andere consoles geïnstalleerd kunnen worden. Ik kan plots een Playstation 1, DOS(Box) of SEGA MegaDrive spel spelen op mijn Nintendo SNES... Nog meer keuze. Welk spel? 
+
+<center>
+    ![SNES Mini](/img/snesmini.jpg)
+    <em>SNES Origineel en SNES Classic Mini[^2]</em>
+</center>
+
+Hoe meer _luie keuze_ ik heb (een druk op de knop, een selectie uit een menu), hoe minder ik toegewijd ben om een spel van begin tot einde écht te _spelen_. Dit vind ik heel vreemd. Ik ben bijvoorbeeld ook opgegroeid met een Gameboy en tijdens beursbezoekjes schuim ik dan standjes af om herinneringen terug tot leven te laten komen. Die dure heraankopen maken mij blijkbaar wel erg toegewijd. Alle GBA Castlevania's zijn volledig herspeeld. De actie van een fysieke casette in een console te steken en die aan te zetten geeft mij veel meer goesting om er iets langdurig mee te doen dan simpelweg iets te kiezen uit een hoop dingen die reeds beschikbaar zijn. 
+
+Ik begin te twijfelen over console optie 2: zou ik niet beter voor optie 3 kiezen? Dan kan ik nog steeds de fysieke actie uitvoeren, maar heb ik ook save states. Buiten de legale problematiek rond de Retron 5 en de retrofreak (onrechtmatig gebruik van open source emulatie), hervalt het systeem naar optie 2 eenmaal je je cartridge "ooit" in het systeem gestoken hebt. Vanaf dan is de ROM gedownload en heb je gewoon een digitaal bestand dat opgestart wordt. 
+
+En optie 1, of verder spelen met de oude SNES? Wij waren vroeger eigenlijk MegaDrive fans. Dan zou ik een tweede console zoals de [Analogue Mega SG](https://www.analogue.co/mega-sg/) moeten kopen, én een Super NT. En een HDMI Switch voor op de TV. En plaats maken voor extra kastjes onderin de TV meubel. Dus toch doet het _afgeven van keuze_ (maar spellen op één console, in plaats van mijn gehackte Mini nu) mij iets. Keuze hebben is tof, maar geeft toch geen voldoening en stress. Keuze afgeven is moeilijk. 
+
+Hetzelfde geldt voor een e-reader. Ik heb nooit begrepen waarom mensen de interesse verliezen in het vasthebben en doorbladeren van een goed, fysiek in de hand liggend boek. Mijn vader zult een hoop digitale strips mee maar leest ze nauwelijks (herkenbaar probleem). Kleine appartementbezitters zullen er zeker hun voordeel uit halen. Maar dat is even naast de kwestie: als ik een e-reader bezit waar 20 of meer boeken in staan, wat moet ik dan lezen? Nog meer keuze. Welk boek? Hoe snel ben ik het boek effectief _beu_? 
+
+Hetzelfde geldt voor muziek, voordat streaming software als Spotify de kroon stak. MP3's downloaden was schering en inslag. Op den duur zit je met gigabytes aan bestanden die uit je iPod barsten waarvan je misschien 10 tot 20% vaak herbeluistert. 20 jaar geleden kocht ik CD's die ik weken aan een stuk opnieuw durfde af te spelen, totdat mijn zussen en ouders er gek van werden. Tegenwoordig verzuip ik in de mogelijkheden en voorstellen die Spotify aanreikt. Wat is het gevolg? Mijn jaarlijkse top lijst bevat heel weinig nummers: ik speel telkens opnieuw dezelfde gekende dingen af. 
+
+Volgens mij spelen hier verschillende factoren mee:
+
+1. De handeling op zich (fysiek insteken van de casette)
+2. De veelheid of weinigheid aan keuze
+3. De verandering en mentale staat
+4. De financiële investering
+
+Dat laatste is zeker niet onbelangrijk. Als ik zo graag mijn geliefde Turtles IV: Turtles in Time op SNES wens te kopen, zal ik er minstens 45 EUR voor moeten neertellen om een fysieke PAL kopie van de _cartridge_ in handen te krijgen - hetzij via eBay, hetzij via een beurs. Diezelfde ROM is "gratis" verkrijgbaar op bepaalde plaatsen van het Internet. Ik ben een extreme tegenstander van piraterij, gegeven dat de _ontwikkelaars en uitgevers er nog zijn_ om ze financiëel te steunen. Waar gaat die 45 EUR nu naar toe? Naar de smerige standhouder die zijn prijzen artificieel hoog houdt omdat hij goed genoeg weet dat Turtles IV een gewild spel is dat zeer moeilijk te verkrijgen is. Natuurlijk moet er iets tegenover ruilen staan, al dan niet in de vorm van geld. Ik praat alleen in dit geval mijn illegale downloads zeer gemakkelijk goed. 
+
+<center>
+    ![retrofreak](/img/retrofreak.jpg)
+    <em>retrofreak: de alles-in-1 oplossing[^2]</em>
+</center>
+
+En toch geeft het niet zo veel voldoening als de fysieke versie. De retrofreak console ziet er redelijk aantrekkelijk uit en kan énorm veel fysieke formaten aan. Dat zou betekenen dat ik mij niet meer moet inhouden als we nog eens naar een retro beurs gaan: _one ring to rule them all_. Jammer genoeg draait dat op Android en hangen er rechtzaken boven het hoofd van deze consoles. En zou ik dan de ROM op een SD kaart zetten[^1], of van mijn vrouw genoeg geld mogen uitgeven om _cartridges_ te stockeren? Ik heb geen _mancave_, en moet dan ook nog een glazen vitrinekastje kopen om te pronken met mijn dure casettes...
+
+[^1]: Ik laat hier nog optie 4 weg: dit is geen console maar een stukje hardware dat toestaat om op een legale manier ROM bestanden te downloaden van je eigen casettes: [Retrode2](http://www.retrode.org). Zij stoppen echter met de productie... 
+[^3]: De combinatie tussen SNES Classic en SNES Mini is mogelijk met het [Classic2Magic](http://classic2magic.com) systeem.
+[^2]: [img src1](https://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjciNrsmrTfAhURmrQKHUvQAakQjhx6BAgBEAM&url=https%3A%2F%2Ftechcrunch.com%2F2018%2F02%2F07%2Fplay-snes-classics-in-the-hd-resolution-of-memory-with-the-super-nt%2F&psig=AOvVaw0asykXP24RowAxW_dieiUx&ust=1545594497024928), [img src2](https://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwikvIahnLTfAhXPJ1AKHcBPBccQjhx6BAgBEAM&url=https%3A%2F%2Fwww.cnet.com%2Fnews%2Fretro-freak-game-console-brings-your-favourite-cartridges-to-life-in-one-place%2F&psig=AOvVaw1R2Li4hqKoFf6a7yQ7owQ9&ust=1545594797348907), [img src3](https://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwitq7ztnLTfAhVQalAKHXK1DvQQjhx6BAgBEAM&url=https%3A%2F%2Fimgur.com%2Fgallery%2FIkmTS&psig=AOvVaw0daJki7fvw4FLTqzx8W-nt&ust=1545595175819442)